اوجان ایمن | ایمنی و آتش نشانی

زمین‌لرزه یا زلزله ، لرزش و جنبش زمین است که به علّت آزاد شدن انرژی ناشی از گسیختگی سریع در گسلهای پوسته زمین در مدّتی کوتاه روی می‌دهد و امواج ارتعاشی را ایجاد می‌کند .

زلزله شاخص ترین بلای طبیعی با خسارات و هزینه های بسیار جانی و مالی است که فکر آن هم کافی است تا انسان را دچار نگرانی و اظطراب کند ؛ بخصوص اینکه در منطقه زلزله خیز هم باشد.

در ادامه به مهمترین زمین لرزه های بزرگ در صد ساله گذشته ایران اشاره شده است .

 پیش از وقوع زمین‌لرزه اصلی معمولاً زلزله‌های نسبتاً خفیف‌تری در منطقه روی می‌دهد که به پیش لرزه معروفند. به لرزش هاي بعدی زمین‌لرزه نیز پس لرزه گویند که با شدّت کمتر و با فاصله زمانی گوناگون میان چند دقیقه تا چند ماه رخ می‌دهند.

محلّی که منشأ زمین‌لرزه است و انرژی از آنجا خارج می‌شود را کانون ژرفی و نقطه بالای کانون در سطح زمین را مرکز سطحی زمین لرزه گویند .

زمین لرزه‌ها توسط دستگاه زلزله سنج یا لرزه نگار ثبت می‌شوند. مقدار بزرگی یک زلزله ، متناسب با انرژی آزاد زلزله است. زلزله‌های کوچکتر از بزرگاي ۳ اغلب غیرمحسوس و بزرگتر از ٦ خسارت‌های جدی را به بار می‌آورند.

در نزدیکی سطح زمین، زلزله به صورت ارتعاش یا گاهی جابجایی زمین نمایان می‌شود. زمانی که مرکز زمین لرزه در داخل دریا باشد، در صورت تغییر شکل زیاد و سریع بستر دریا ، باعث ایجاد سونامی می‌شود که معمولاً در زلزله های بزرگتر از بزرگاي هشت اتفاق می افتد.

نقطه آغازین شکاف لرزه را کانون زلزله می‌نامند . مرکز زمین‌لرزه ، نقطه‌ای در راستای عمودی کانون و در سطح زمین است.

بزرگترین زلزله های صد ساله ایران

کشور عزیزمان ایران از جمله کشورهای زلزله خیز جهان است و در طول دوران های مختلف تاریخی ، زمین لرزه های مهیب با خسارات بالای متعددی را شاهد بوده است. زمین لرزه رودبار و منجیل ، زمین لرزه بم و منطقه ارسباران آذربایجان از بزرگترین و مخرب ترین زمین لرزه های ایران در چند دهه اخیر می باشند .

در ادامه به مهمترین زمین لرزه های بزرگ در صد ساله گذشته ایران اشاره شده است.

در سال 1288 در منطقه سیلاخور زمین لرزه ای به بزرگی 4/7 ریشتر بوقوع پیوست که 8000 کشته و 64 تخریب روستا را به همراه داشت.

در سال 1309 زمین لرزه با بزرگی 4/7 ریشتر سلماس را لرزاند که باعث کشته شدن 2514 نفر و تخریب 60 روستا شد.

شهر لار در سال 1339 با یک زمین لرزه 7/6 ریشتری لرزید که 400 نفر در این حادثه کشته شده و 75 درصد شهر نیز تخریب شد.

زمین لرزه بوئین زهرا نیز با شدت 2/7 ریشتر و 10000 کشته در سال 1341 به وقوع پیوست.

در سال 1347 نیز زمین لرزه ای به بزرگی 4/7 ریشتر دشت بیاض را لرزاند که منجر به کشته شدن 10500 نفر و تخریب 61 روستا شد.

1351 منطقه قیر با زمین لرزه 9/6 ریشتری لرزید و 4000 نفر را به کام مرگ برد.

1356 خورگو با 7 ریشتر لرزید که در آن 128 نفر کشته شدند.

زلزله طبس با شدت 7/7 ریشتر در سال 1357، 19600 کشته و تخریب 16 روستا را به دنبال داشت.

در سال 1358 هم قائن با شدت 7/1  ریشتر لرزید که در اثر آن 130 نفر جان باختند .

1360 سیرچ با شدت 7/4 ریشتر به لرزه درآمد و 1300 نفر کشته شدند و 85 درصد شهر هم تخریب شد.

رودبار و منجیل در سال 1369 با شدت 7/4  ریشتر لرزید که 35000 نفر کشته به همراه داشت.

بیرجند هم در سال 1376 با شدت 7/3 ریشتر لرزید و 1500 نفر کشته بر جای گذاشت.

در سال 1381 هم آوج در اثر زمین لرزه با خسارات زیاد در شهر و روستاها روبه رو شد. شدت زلزله آوج 6/6 ریشتر بود.

بم هم در سال 1382 با قدرت 6/5  ریشتر با خاک یکسان شد که 41000 نفر در اثر آن جان باختند.

زلزله بعدی در سال 1383 در فیروزآباد با شدت 6/3  ریشتر آمد که منجر به ریزش کوه و خسارات شد.

زرند هم در سال 1383 با شدت6/4 ریشتر لرزید و 612 نفر در آن کشته شدند و 10 روستا تخریب شد.

روز ۲۱ مرداد سال 1391 بود که زلزله‌ای به بزرگی6/2 ریشتر در مرز مشترک میان شهرستان‌های ورزقان ، اهر و هریس ( آذربایجان شرقی )به وقوع پیوست و موجب جان باختن بیش از ۳۰۰ نفر از هموطنان عزیزمان شد.

تهیه و تنظیم : شهرام مردپور - کارشناس مدیریت امداد در سوانح و مربی جمعیت هلال احمر

شماره تماس : 09147773648