تعریف پانسمان (Dressing ) :
به پوشاندن استریل روی زخم ، پانسمان گفته می شود .
در ادامه مطلب ، روش پانسمان یک زخم را یاد خواهیم گرفت .
برای پانسمان یک زخم به روش زیر عمل می کنیم :
1- ابتدا دستها را با آب و صابون به دقت می شوییم .
2- زخم و اطراف آن را با گاز استریل و یا گاز فله ای تمیز ، آغشتـه به مواد ضدعفـونی کننده ، از داخل به خارج تمیز می کنیم .
3- پس از نظافت کامل زخم ، یک یا چند گاز استریل را روی زخم گذاشته ؛ به طوری که روی زخم و اطراف آن را بپوشاند .
4- گاز استریل را روی زخم ، به وسیله چسب زخم یا باند ، ثابت می کنیم .
5- در پایان نیز دستها را با آب و صابون به دقت می شوییم .
انواع محلول های ضدعفونی کننده :
1- بتادین یا پوویدون آیدین : به عنوان یک میکروب کش به رنگ بنفش تیره بوده و از املاح ید تشکیل شده است. این محلول تقریبـاً روی تمام انـواع باکتـری ها ، ویـروس ها ، قارچ ها و سایر میکروارگانیسم ها اثـر دارد و موجب از بین رفتن آنها می شود .
2- ساولن یا ستریمیدث : این محلول به عنوان یک باکتری کش به رنگ زرد کهربـایی بوده و در شیشه های غلیظ به فروش می رسد . چون اسـتـفـاده از آن اکثـراً همـراه با حساسیت پوست می بـاشـد ، لذا به صورت رقیق شده روی پوست استفاده می کنند .
3- الکل : یک محلول متوقف کننده رشد سلول ها محسوب می شود . درصد غلظت آن به صورت درجه مشخص می شود . الکل به دلیل مولکول کوچکش ، به راحتی از پوست و مخاط جذب شده و ممکن است مسمومیت ناشی از الکل روی دهد .
4- سرم شستشو : اين محلول براي شستشوي حفرات بدن ، بـافت ها يـا زخـم ها، كاتتـر(سونـد ) قـرار داده شـده درمسير راه و لوله هاي درناژ در جراحي مصرف مي شود .
چگونه در خانه یک سرم شستشو بسازیم ؟
محلول نمکی میتوانـد شگفتی ایجاد کنـد و کارهایی زیادی را انجام دهد . برای مثال میتوان از آن برای رفع گلودرد ، سوراخ کردن گوش و یا رفع عفونت های پوستی استفاده کرد. این محلول را میتوان به آسانی در آشپزخانه تهیه کرد. ابتدا خرید نمک ( نمک خوراکی باشد یا نمک دریا) . از خرید نمکهای یددار ، فانتزی ، معطر ، یا رنگی و حتی طعم دار خودداری نمایید ( نمک باید خالص باشد ) . اطمینان حاصل کنید که نمک خریداری شده فاقد مواد نگهدارنده باشد . اگر در نمک مواد افزودنی باشد ، میتواند پوست شما را یا دیواره بینی (سینوسها) و هر آنچه که شما در حال استفاده از آن هستید را تحریک کند . ابتدا مقدار نصف قاشق چایخوری نمک را درون یک فنجان آب اضافه میکنیم . اطمینان حاصل کنید که نمک شما بدون ید و فاقد مواد نگه دارنده رنگی معطر و یا هر چیزه فانتزی دیگر که غیرضروری است ، باشد . برای بزرگسالان اضافه کردن کمی نمک بیشتر مشکلی ندارد، اما فقط کمی بیشتر. این راه حل تقلیدی است از شوری اشک چشم با 9 دهم درصد شوری.
انواع پانسمان :
1- پانسمان استریل : عاری از میکروب
2- پانسمان خشک : پانسمان خشک عاری از میکروب
3- پانسمان مرطوب : ممکن است در آن چندان شرایط استریل رعایت نشده باشد .
4- پانسمان با مواد پتروشیمیایی : به زخم نمی چسبند .
5- پانسمان چسبنده : مانند چسب زخم
6- پانسمان فشاری : یک پانسمان ضخیم و معمولاً استریل بوده که موجب بندآوردن خونریزی می شود .
گردآوری : شهرام مردپور
کارشناس مدیریت امداد در سوانح و مربی جمعیت هلال احمر
آدرس اینترنتی : www.ujanimen.com